کالاهای وارداتی نیازمند مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران مسئول نظارت بر فعالیت‌های فرهنگی، هنری، و رسانه‌ای در کشور است.
این وزارتخانه بر اساس قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (مصوب ۱۳۶۵) و سایر مقررات مرتبط، وظیفه صدور مجوز برای واردات کالاهای فرهنگی، هنری، و رسانه‌ای را بر عهده دارد.
هدف این نظارت، اطمینان از انطباق این کالاها با ارزش‌های فرهنگی، دینی، و ملی ایران، جلوگیری از ورود محتوای غیرمجاز، و حمایت از تولیدات فرهنگی داخلی است.
فرآیند اخذ مجوز از طریق سامانه جامع تجارت ایران (ntsw.ir) و سامانه‌های تخصصی وزارت ارشاد (مانند سامانه صدور مجوز کتاب یا رسانه‌های دیجیتال) انجام می‌شود.
این سند فهرست جامعی از کالاهای وارداتی نیازمند مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کد تعرفه‌های گمرکی (HS Code)، شرایط اخذ مجوز، مدارک مورد نیاز، و نکات کلیدی را ارائه می‌دهد.
کالاهای وارداتی نیازمند مجوز
کالاهای وارداتی نیازمند مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عمدتاً شامل محصولات فرهنگی، هنری، و رسانه‌ای هستند که به دلیل تأثیر بر فرهنگ، اخلاق، و افکار عمومی تحت نظارت دقیق قرار دارند.
این کالاها شامل کتاب، محصولات صوتی و تصویری، آثار هنری، و تجهیزات مرتبط با تولید محتوای فرهنگی هستند. فهرست این کالاها و کد تعرفه‌های گمرکی مربوطه به شرح زیر است:
۱. کتاب، نشریات، و محصولات چاپی
- کتاب‌ها:
- انواع: کتاب‌های علمی، ادبی، دینی، آموزشی، و مصور (برای کودکان و بزرگسالان).
- کد تعرفه گمرکی:
- ۴۹۰۱: کتاب‌های چاپی، بروشورها، و نشریات مشابه.
- ۴۹۰۳: کتاب‌های مصور کودکان.
- مثال: رمان‌های خارجی، کتاب‌های علمی دانشگاهی.
- نشریات دوره‌ای:
- انواع: مجلات، روزنامه‌ها، و کاتالوگ‌های فرهنگی.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۴۹۰۲: روزنامه‌ها و مجلات.
- مثال: مجله‌های علمی، مد و فشن.
- محصولات چاپی متفرقه:
- انواع: پوسترهای فرهنگی، تقویم‌های مصور.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۴۹۱۱: سایر محصولات چاپی (پوستر، تقویم).
- مثال: پوسترهای هنری.
۲. محصولات صوتی و تصویری
- فیلم‌ها و محصولات ویدیویی:
- انواع: فیلم‌های سینمایی، مستند، انیمیشن، و سریال‌ها (دی‌وی‌دی، بلوری).
- کد تعرفه گمرکی:
- ۸۵۲۳: دیسک‌های ضبط‌شده (دی‌وی‌دی، بلوری).
- مثال: دی‌وی‌دی انیمیشن دیزنی، مستندهای BBC.
- موسیقی و محصولات صوتی:
- انواع: آلبوم‌های موسیقی، کتاب‌های صوتی.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۸۵۲۳: دیسک‌های صوتی (سی‌دی، فایل‌های دیجیتال).
- مثال: آلبوم موسیقی کلاسیک، کتاب صوتی.
- نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای:
- انواع: نرم‌افزارهای آموزشی، بازی‌های ویدیویی فرهنگی.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۸۵۲۳: رسانه‌های دیجیتال.
- مثال: نرم‌افزار آموزش زبان.
۳. آثار هنری و محصولات فرهنگی
- آثار هنری:
- انواع: تابلوهای نقاشی، مجسمه‌ها، آثار عکاسی.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۹۷۰۱: نقاشی‌ها و آثار هنری دستی.
- ۹۷۰۳: مجسمه‌ها و آثار حجمی.
- مثال: تابلوی نقاشی مدرن، مجسمه‌های تزئینی.
- محصولات صنایع دستی فرهنگی:
- انواع: فرش‌های دستباف با طرح‌های فرهنگی، ظروف تزئینی با مضامین خاص.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۵۷۰۱: فرش‌های دستباف.
- ۶۹۱۳: اشیای تزئینی سرامیکی.
- مثال: فرش دستباف با طرح‌های سنتی.
۴. تجهیزات تولید محتوای فرهنگی
- تجهیزات فیلم‌برداری و عکاسی حرفه‌ای:
- انواع: دوربین‌های فیلم‌برداری، دوربین‌های عکاسی حرفه‌ای.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۹۰۰۶: دوربین‌های عکاسی.
- ۹۰۰۷: دوربین‌های فیلم‌برداری.
- مثال: دوربین Canon EOS، دوربین فیلم‌برداری Sony.
- تجهیزات صوتی حرفه‌ای:
- انواع: میکروفون‌های استودیویی، میکسرهای صدا.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۸۵۱۸: میکروفون‌ها و تجهیزات صوتی.
- مثال: میکروفون Rode.
- دستگاه‌های چاپ و انتشار:
- انواع: ماشین‌های چاپ افست، دستگاه‌های چاپ دیجیتال.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۸۴۴۳: ماشین‌آلات چاپ.
- مثال: دستگاه چاپ Heidelberg.
۵. سایر محصولات فرهنگی
- بازی‌های ویدیویی و نرم‌افزارهای سرگرمی:
- انواع: بازی‌های کنسولی، بازی‌های کامپیوتری.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۹۵۰۴.۵۰: بازی‌های ویدیویی و کنسول‌ها.
- مثال: بازی‌های پلی‌استیشن.
- لوازم‌التحریر فرهنگی:
- انواع: دفترچه‌های با طرح‌های فرهنگی، قلم‌های نفیس.
- کد تعرفه گمرکی:
- ۴۸۲۰: دفترچه‌ها و محصولات کاغذی.
- مثال: دفترچه با طرح‌های سنتی.
شرایط و مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز
اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای کالاهای وارداتی فرآیندی چندمرحله‌ای است که نیازمند هماهنگی با سامانه‌های الکترونیکی و ارائه مدارک کامل است.
مراحل و مدارک مورد نیاز به شرح زیر است:
-
ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت:
- ثبت‌نام در سامانه ntsw.ir و وارد کردن اطلاعات کالا (کد تعرفه، کشور مبدأ، مقدار، ارزش، و مشخصات).
- دریافت کد رهگیری برای ثبت سفارش.
- بررسی اولویت ارزی (معمولاً ارز آزاد برای محصولات فرهنگی).
-
درخواست مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:
- ارائه درخواست از طریق سامانه‌های تخصصی وزارت ارشاد:
- سامانه صدور مجوز کتاب: برای کتاب‌ها و نشریات.
- سامانه رسانه‌های دیجیتال: برای محصولات صوتی، تصویری، و بازی‌های ویدیویی.
- دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی یا دفتر امور سینمایی و تئاتر: برای آثار خاص.
- مدارک مورد نیاز:
- کارت بازرگانی معتبر یا مجوز فعالیت فرهنگی.
- پروفورما (فاکتور پیش‌فاکتور): شامل جزئیات کالا، قیمت، و مشخصات تولیدکننده.
- گواهی مبدأ (Certificate of Origin): صادرشده توسط اتاق بازرگانی کشور مبدأ.
- کاتالوگ یا نمونه محتوا: شامل تصاویر، خلاصه محتوا، یا فایل دیجیتال (برای کتاب، فیلم، یا بازی).
- گواهی انطباق فرهنگی: تأیید عدم مغایرت با ارزش‌های دینی و ملی (در صورت درخواست).
- نمونه کالا: برای بررسی فیزیکی (مانند کتاب یا دی‌وی‌دی).
- مدارک گمرکی: فاکتور، لیست بسته‌بندی، قبض انبار، بارنامه، اظهارنامه.
- گواهی استاندارد (در صورت لزوم): برای تجهیزات (مانند ماشین‌آلات چاپ).
- ارائه درخواست از طریق سامانه‌های تخصصی وزارت ارشاد:
-
بررسی محتوا و انطباق:
- کالاها توسط کارشناسان وزارت ارشاد از نظر محتوا، انطباق با ارزش‌های فرهنگی، دینی، و ملی، و عدم وجود محتوای غیرمجاز (مانند محتوای سیاسی یا غیراخلاقی) بررسی می‌شوند.
- برای محصولات صوتی و تصویری، بررسی شامل تصاویر، دیالوگ‌ها، و مضامین است.
- برای تجهیزات، بررسی فنی برای انطباق با استانداردها انجام می‌شود.
-
صدور مجوز:
- در صورت تأیید، مجوز ورود یا ترخیص صادر می‌شود.
- مدت اعتبار مجوز: معمولاً ۶ ماه تا ۱ سال (قابل تمدید).
- در صورت رد درخواست، دلایل (مانند مغایرت فرهنگی یا نقص مدارک) اعلام می‌شود.
-
ترخیص از گمرک:
- ارائه مجوز وزارت ارشاد به گمرک همراه با مدارک دیگر (اظهارنامه، پرداخت عوارض).
- بازرسی نهایی برای تطابق کالا با مدارک.
نکات کلیدی و توضیحات تکمیلی
- زمان‌بندی: فرآیند اخذ مجوز معمولاً ۲ تا ۸ هفته طول می‌کشد، بسته به نوع کالا و پیچیدگی بررسی محتوا. تأخیر در ارائه نمونه یا نیاز به بازنگری محتوا می‌تواند زمان را افزایش دهد.
- هزینه‌ها:
- هزینه ثبت درخواست در سامانه جامع تجارت.
- هزینه بررسی محتوا توسط وزارت ارشاد (برای برخی محصولات).
- عوارض گمرکی (بر اساس کد تعرفه و ارزش کالا).
- هزینه‌های انبارداری در صورت تأخیر.
- محدودیت‌های ارزی: محصولات فرهنگی معمولاً با ارز آزاد وارد می‌شوند، مگر در موارد خاص (مانند کتاب‌های آموزشی دانشگاهی) که ممکن است ارز نیمایی دریافت کنند.
- استانداردها:
- محصولات باید با استانداردهای فرهنگی و دینی ایران (بر اساس آیین‌نامه‌های وزارت ارشاد) مطابقت داشته باشند.
- تجهیزات باید با استانداردهای ملی (ISIRI) یا بین‌المللی (مانند CE) سازگار باشند.
- برچسب‌گذاری به زبان فارسی (شامل نام محصول، کشور سازنده، و هشدارها) الزامی است.
- نظارت پس از ورود:
- وزارت ارشاد بازرسی‌های دوره‌ای در بازار انجام می‌دهد تا از انطباق محصولات با مجوزها اطمینان یابد.
- محصولات غیرمجاز (مانند فیلم‌های بدون مجوز) توقیف یا معدوم می‌شوند.
- چالش‌ها:
- سختگیری‌های فرهنگی (مانند بررسی محتوای فیلم‌ها یا کتاب‌ها) می‌تواند فرآیند را پیچیده کند.
- تغییرات در بخشنامه‌های ارزی یا مقررات وزارت ارشاد ممکن است واردکنندگان را با مشکل مواجه کند.
- هماهنگی بین گمرک، وزارت ارشاد، و وزارت صمت نیازمند پیگیری مداوم است.
- موارد خاص:
- کتاب‌های مذهبی: نیاز به تأیید محتوای دینی از دفتر تبلیغات اسلامی یا نهادهای مرتبط دارند.
- فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی: بررسی دقیق برای عدم وجود محتوای خشونت‌آمیز یا غیراخلاقی.
- تجهیزات چاپ: ممکن است نیاز به تأیید فنی از سازمان استاندارد داشته باشند.
دلایل نیاز به مجوز
- حفاظت از ارزش‌های فرهنگی و دینی: جلوگیری از ورود محتوای مغایر با فرهنگ و اخلاق ایرانی-اسلامی.
- حمایت از تولید داخلی: تنظیم بازار و تشویق تولید محصولات فرهنگی ایرانی.
- کنترل کیفیت: اطمینان از ارائه محصولات با محتوای مناسب و استاندارد.
- جلوگیری از محتوای غیرمجاز: نظارت بر محتوای سیاسی، غیراخلاقی، یا مغایر با امنیت ملی.
- رعایت تعهدات بین‌المللی: پایبندی به قوانین کپی‌رایت و استانداردهای جهانی.
منابع و مراجع
- سامانه جامع تجارت ایران: ntsw.ir
- وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: farhang.gov.ir
- سامانه صدور مجوز کتاب: ketab.samandehi.ir
- سامانه رسانه‌های دیجیتال: saramad.ir
- درگاه ملی مجوزهای کشور: mojavez.ir
- کتاب تعرفه گمرکی ایران: برای بررسی دقیق کدهای HS.
- استانداردهای ملی ایران (ISIRI): isiri.gov.ir
- توصیه‌ها برای واردکنندگان
- استعلام اولیه: پیش از خرید، از سامانه‌های وزارت ارشاد یا شورای نظارت استعلام کنید تا از نیاز به مجوز و شرایط آن مطمئن شوید.
- مشاوره با کارشناسان: همکاری با شرکت‌های بازرگانی یا مشاوران فرهنگی برای تسریع فرآیند.
- آمادگی برای بررسی محتوا: تأمین نمونه‌های کافی (مانند نسخه دیجیتال یا فیزیکی) و اطلاعات کامل برای بررسی.
- رعایت استانداردها: ارائه گواهی‌های بین‌المللی (مانند CE برای تجهیزات) و انطباق با مقررات فرهنگی.
- پیگیری مداوم: بررسی وضعیت درخواست در سامانه‌ها و هماهنگی با گمرک برای جلوگیری از هزینه‌های انبارداری.
